İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR
Hayatı
HayatıAli Canip Yöntem, 1 Ocak 1887’de İstanbul’da doğmuş, Üsküdar’da Gülfem Hatun mektebinde, Toptaşı Askeri Rüştiyesinde ve iki yıl kadar da Fransız mektebinde okumuştur. Bir evkaf memuru olan babasının Selanik’e gönderilmesi üzerine tahsiline Selanik idadisinde devam etmiş, bir yıl İstanbul Hukuk mektebinde, dört yıl da Selanik Hukukunda okumuştur. Selanik Hukuk Mektebi’nin son sınıfında okurken öğretmenliğe başlayan Ali Canip Yöntem; İttihâd ve Terakkî Mektebi ve Ziraat Mekteb-i Âlisi’nde dersler vermiş, Balkan Savaşı’nın başlaması üzerine eğitimini yarıda bırakarak İstanbul’a dönmüştür. Servet-i Fünûn, Aşiyan, Hüsn ü Aşk dergilerine yazı yazmış ve 1911’de Genç Kalemler dergisinin başyazarlığını yapmıştır. İlmi ve edebi yazılarına Türk yurdu, Kitaplar, Yeni mecmua, Hayat ve Türkiyat dergilerinde devam etmiştir. Çanakkale, Gelenbevi Sultanilerinde, İstanbul Erkek Muallim Mektebinde, Kabataş Lisesinde edebiyat öğretmenliği yapmış; bir müddet Maarif Vekilliği Umumi Müfettişi olmuş 1934 de Ordu’dan mebus seçilmiş, Millet Meclisinde ve Türk Dili Tetkik Kurumunda çalışmıştır. 1926 da bir yıl kadar da İstanbul üniversitesinde vekil olarak ders okutmuştur. Daha Genç kalemler mecmuasında başyazarlık yaptığı yıllardan başlayarak gerek yeni lisan iddiasında, gerek Türk dili ve edebiyatı üzerinde değerli çalışmaları ve hizmetleri olan Ali Canip, edebiyatın daha çok fikir ve ilim cephesinde çalışmış bir yazardır. 26 Ekim 1967’de İstanbul’da vefat etmiştir.
Edebi Kişiliği
- Edebiyata şiirle başlayan Ali Canip Yöntem, ilk şiirlerini Fecriati topluluğuna katıldığı (1909) dönemde yazdı.
- 1911’de Ömer Seyfettin’le birlikte Genç Kalemler dergisini çıkardı; bu derginin başyazarlığını yaparak Milli Edebiyat akımına öncülük etti.
- “Yeni Lisan” ve “milli edebiyat” kavramları etrafında çıkan tartışmalarda yazdığı yazılarla döneminin ileri gelen bir eleştirmeni oldu.
- Ali Canip Yöntem, Türk dilinin sadeleşmesi ve milli değerini meydana koyması yolunda Ömer Seyfettin’le Ziya Gökalp‘la birlikte bilgi ile ve ülkü ile çalışan bir yazardır. Daha lise sıralarında iken yazdığı ince ve hisli şiirleriyle bir şair olarak tanınmıştır.
- Önceleri Divan şiiri ve Servetifünûn şairleri tarzında yazmakla beraber sonra, dil sadeliğini şiire de tatbik etmek; aruz vezniyle şiirler yazmak yolunu tutmuş, bu tarz şiirlerini “Geçtiğim Yol” isimli küçük bir kitapta toplayarak 1918 de yayımlamıştır. Ali Canip’in bu kitaptaki şiirleri, söyleyiş ve şiir anlayışı bakımından devrinin birçok şiirlerinden üstün niteliktedir.
- Genellikle, aşk ve tabiat ürperişleriyle dolu, ince duygulu şiirler kaleme almıştır.
- Sade bir Türkçeyi aruza uygulamada ciddi bir başarı sayılabilecek olan şiirlerinde bir milli lisan havası bulunmakla beraber, milli şekillere yanaşmamıştır.
- Terza-rima tarzının edebiyatımızdaki en güzel örneklerini yayınlamıştır.
- Eleştiri tarzındaki yazılarını “Milli Edebiyat Meseleleri ve Cenap Beyle Münakaşalarım” adı altında toplamıştır.
Eserleri
Şiir
Geçtiğim Yol
Eleştiri
Mili Edebiyat Meselesi ve Cenap Bey’le Münakaşalarım
İnceleme – Araştırma
Epope ve Edebi Nevilerle Mesleklere Dair Malumat
Ömer Seyfettin
