Hayatı
HayatıKayıkçı Kul Mustafa 17. yüzyıl halk şairlerindendir. Doğumu ve ölümü hakkında net bir bilgi yoktur. Yaygın kanaate göre Aydın-Nazilli’de doğmuştur. Gençliğinde meşhur denizci Murad Reis’in maiyetinde Cezayir’de bulunan şair Kayıkçı unvanını da bu sırada almıştır. Sultan İkinci Osman, Dördüncü Murat ve Sultan İbrahim devirlerinde yaşamış, IV. Murat’ın yakın çevresinde bulunmuştur. Kimi kaynaklarca 1658’de öldüğü rivayet edilmektedir. Ancak bu iddianın tersi olarak 1659’dan sonra öldüğünü savunan araştırmalar da vardır. Edebiyatçı Ahmet Kabaklı ise Kayıkçı Kul Mustafa’nın ölümünün 1646’dan sonra gerçekleştiğini söylemektedir.
Edebi Kişiliği
- Kayıkçı Kul Mustafa 17. yüzyıl saz şairlerindendir.
- Asker ocağında yetişmiş, çeşitli savaşlara katılmıştır.
- Dönemin önemli olayları üzerine şiirler söylemiş, devrin tarihi olayları ile ilgilenmiştir.
- Çağdaşlarının aksine şiirlerinde divan edebiyatının tesiri yok denecek kadar azdır.
- Dördüncü Murat’ın Bağdat’a yürüyüşü dolayısıyla söylenmiş “Genç Osman Destanı” ile ünlenmiştir. Bu şiiri Türk edebiyatının en önemli yapma destanları arasında gösterilmektedir.
- Şiirlerinde sade ve samimi bir üslubu seçmiş, Karacaoğlan’dan etkilenmiştir.
- Şiirleri nazım tekniği bakımından kusurludur.
- Lirik sevgi şiirleri ve özellikle koçaklama-destan türündeki başarısıyla döneminin şöhret sahibi ozanları arasında yerini almıştır. Özellikle sınır boylarındaki askerler tarafından çok sevilmiştir.
- Şiirlerinde genellikle 11’li hece ölçüsü kullanmıştır.
- Bektaşiliği benimsedikten sonra “nefes” türünde şiirler de yazmıştır.
- Evliya Çelebi, meşhur Seyahatnamesinde Kayıkçı Kul Mustafa için çöğür çalmasını bilen bir ozan ifadesini kullanmıştır.
Eğer Sorarsan Halimden
Eğer sorarsan halimden
Bir cansız ölüyüm şimdi
Aldayub gönlüm alaldan
Divane, delüyüm şimdi
Geceler girer düşüme
Başım erişmez yaşıma
Buyruk değilim başıma
Bir bey’in kuluyum şimdi
Ben çekdiğim kimler çeker
Gözlerim kanlı yaş döker
Bulanık bulanık akar
Dağların seliyim şimdi
Ben yare nittim neyledim
Aşkın deryasın boyladım
Yüzümü türab eyledim
Geçenin yoluyum şimdi
Kul Mustafa eydür coştum
Aşkın deryasına düşdüm
Çok şükür yare buluştum
Alemde uluyum şimdi
