İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR
Parnasizm, romantizme karşı ortaya çıkmış bir edebi akımdır. Romantizmin aşırı duygusallığına karşı daha çok şiirde ortaya çıkmıştır. Fransa’da 1860’ta “Çağdaş Parnas” adlı şiir dergisinin etrafında toplanan sanatçılarca kurulmuştur. Parnasizm, adını Yunanistan’da ilham perilerinin yaşadığına inanılan bir dağdan almıştır.
Parnasizm Akımının Özellikleri
- Parnasizm, realizmin şiirdeki uzantısıdır.
- Parnasyenler klasisizm akımı çevreleriyle evlilik bağları kurdukları için tarihe ve mitolojiye düşkündürler.
- Parnasizm dışı mücevherlerle süslü ama içi boş bir mücevher kutusuna benzetilmiştir.
- Şiirin dış özellikleri olan müziğe, sese, mısra güzelliğine, ritme, seslerin uyumuna, sözcüklerin sıralanışına özel bir önem verilmiş böylece kusursuz dış güzelliği olan şiirler yazılmak istenmiştir.
- Artistik biçim güzelliği bunların en değer verdiği şeydir.
- Parnas şiirinde konudan çok şiirin güzelliği önemlidir. Onlara göre heykeltıraşın heykelle, müzisyenin resimle yapmak istediği plastik güzellik, şiirde de yapılmalıdır.
- Şiirde yarar (konu) değil, güzel biçimler kurmak önemlidir.
- Şairler realist felsefeye bağlı oldukları için felsefi düşünceler, bilim konuları işlenebilir.
- Şair kendisini şiirde göstermez, nesnel davranır, bunun yerine tabiat manzaralarını ve dış dünyayı betimler.
Parnasizmin Temsilcileri
TEOPHİLE GAUTİER: Fransız şair. Şiirde biçimin düşünceden önemli olduğunu savunmuş, romantizmin aşırılıklarına karşı çıkmıştır. Parnas şiir akımının kurucusudur. Şiirleri ve birkaç romanı vardır.
THEODORE DE BANVİLLE: Romantizm’den Parnas şiire geçiş yapan Fransız şairidir. Şiirlerinde teknik ustalık yanında ince bir alay ve düş gücü vardır. Sembolistler üzerinde de etkili olmuştur.
LECONTE DE LİSLE: Parnas şiirin önemli temsilcilerindendir. Politikaya küserek şiir sanatına yönelmiştir. Biçim güzelliği, nesnellik, seslerin uyumu onun şiirinin en başta gelen özelliğidir.
SULLY PRUDHOMME: 1901 Nobel edebiyat ödüllü Fransız şair. Parnas şiirini ince düşünce çözümlemeleriyle yazdı. Bu şiirin zirvelerindendir.
JOSE MARİA DE HEREDİA: Sonnet’in üstatlarındandır. Fransız şair geçmiş dönemleri canlı tablolar halinde şiirleştirerek Yahya Kemal üzerinde etkili olmuştur. İki şair de geçmişe kaçış temaları üzerinde durmuştur.
FRANÇOİS COPPE: Fransa’da ikinci derecede bir şair sayılan Coppe, ilk dönem şiirlerini daha çok parnas şiir olarak yazmıştır. İkinci döneminde daha çok sosyal konulara yönelen ve merhamet konulu şiirler yazan Coppe bizde bu yönüyle Tevfik Fikret’i etkilemiştir.
NOT: Türk edebiyatında ise özellikle Servetifünun Dönemi’nde ilgi görmüştür, Tevfik Fikret, Yahya Kemal ve Cenap Şahabettin başlıca şairlerdir.
Parnasizm ile Sembolizmin Farkları
- Parnasizm, realizmin şiirdeki yansımasıdır. Yani realist bir anlayışla yazılmış şiirdir. Romantizme tepki olarak ortaya çıkmıştır. Sembolizm ise realizme ve realizmin şiirdeki yansıması olan parnasizme tepki olarak doğmuştur.
- Parnasizmde dil açık ve nettir. Sembolizmde ise kapalı bir anlatım söz konusudur.
- Parnasizmde betimlemeler ön plandayken sembolizmde izlenimler ve semboller önemlidir.
- Parnasizm sadece şiirde hayat bulmuş bir sanat akımıdır. Sembolizm ise şiirde ortaya çıkmış, tiyatroda da etkili olmuştur.