Saf Şiir (Öz Şiir) Nedir?

Saf şiir anlayışı Paul Valery’nin şiirde dili her şeyin üstünde tutan görüşünden hareketle, Batı edebiyatından Paul Valery, Stephane Mallerme ve Divan şiirinin biçimci yapısından bir hayli etkilenen şairlerimizin ortaya koyduğu bir şiir anlayışıdır. Türk edebiyatında “Saf şiir” eğilimi Ahmet Haşim’in “Şiir Hakkında Bazı Mülahazalar” adlı makalesiyle (Türk edebiyatında ilk poetika örneği kabul edilir) başlar.

Sanatın bir form sorunu olduğuna inanan bu şairler için önemli olan iyi ve güzel şiir yazmaktır. Bu anlayışla kendilerine özgü özel bir imge düzeni oluştururlar. Özgün ve yaratıcı olan bu imgeler, dilin mantığına uygun ve dilin anlam alanını genişletip dile yeni olanaklar sunacak bir yapıya sahiptir. Dilde saflaşma düşüncesi, kendini rahat şiir yazma şeklinde başat öge olarak gösterir. Şiirsel söylemin zirvesine ulaşmak düşüncesiyle dilin yücelişi paralellik gösterir. Şiirde her türlü ideolojik sapmanın dışında kalarak sadece okuyucuda estetik haz uyandıran şiir yazma eğilimi, bu şairleri her türlü mektepleşme eğiliminin dışında kalıp müstakil şahsiyetler olarak şiir yazmaya yöneltmiştir. Şiiri soylu bir sanat olarak kabul eden bu şairlerde düşsel(hayali) ve bireysel yön ağır basar. İçsel ve bireyci bir yaklaşımla evrensel insan tecrübesini dile getirirler. Saf şiir anlayışında estetik tavır ön plandadır. Bu anlayıştaki şairler didaktik bilgiden uzak durup; bir şey öğretmeyi değil, musikiyle ya da musikinin çağrıştırdığı, uyandırdığı imgelerle insanın estetik duyarlılığını doyurmayı amaç edinirler. Kısacası bu şairler şiirde anlama fazla önem vermezler. Anlaşılmak için değil; duyulmak, hissedilmek için şiir yazarlar. Şiirde biçim endişesi duyan bu şairlerde dize ve dil baş tacıdır. Disiplinli çalışarak mükemmele varan halis şiir yazma endişesi kendini hissettirir.

Saf Şiir (Öz Şiir) Anlayışının Özellikleri

  • Şiir dili her şeyin üstündedir.
  • Sanat bir biçim sorunudur.
  • Amaç, iyi ve güzel şiir yazabilmektir.
  • Kendilerine özgü bir imge düzenleri vardır.
  • Dilde saflaşma en başta gelen unsurdur.
  • Şiir, soylu bir sanat olarak kabul edilir.
  • İçsel, bireyci bir yaklaşımla insan anlatılır.
  • En değerli şey dizedir.
  • Disiplinli bir çalışma ile saf şiir yazma endişesi vardır.
  • Sembolizm akımından etkilenmişlerdir.
  • Gizemsellik, simgecilik, bireysellik, ruh, ölüm, masal, rüya, mit temalarının yoğunca işlendiği bu şiirler zekâ ve bilincin disipliniyle bütünleştirilerek yazılmıştır.

Saf Şiir (Öz Şiir) Anlayışının Temsilcileri

Ahmet Haşim
Yahya Kemal Beyatlı
Ahmet Hamdi Tanpınar
Cahit Sıtkı Tarancı
Ahmet Muhip Dıranas
Asaf Halet Çelebi
Necip Fazıl Kısakürek
Özdemir Asaf
Ziya Osman Saba

İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR

Edebiyat – Bilim ve Teknik İlişkisi

Bir edebiyat eseri, içinden çıktığı toplumun özelliklerini yansıtır. Edebiyat birçok bilim dalı ile ilişkilendirilebilir. Nasıl …

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir